Van một chiều lá lật là thiết bị quan trọng trong các hệ thống đường ống, giúp ngăn dòng chảy ngược hiệu quả để bảo vệ bơm và các thiết bị đầu nguồn. Vậy sản phẩm này có gì đặc biệt? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao? Van một chiều dạng lá lật khác gì so với các loại van một chiều khác? Cùng Van Hơi Nóng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Van một chiều lá lật là gì?
Van một chiều lá lật là thiết bị cho phép dòng lưu chất chỉ đi theo một hướng duy nhất, đồng thời tự động đóng lại khi dòng chảy đảo chiều. Điểm đặc trưng của loại van này nằm ở phần thiết kế lá lật (disc) dạng tròn gắn trên bản lề, có thể lật lên hoặc hạ xuống quanh trục khi chịu tác động của áp lực dòng chảy. Khi áp suất đủ lớn, lá van lật lên cho phép lưu chất đi qua; ngược lại khi áp suất giảm hoặc dòng đảo chiều, lá van sẽ trở lại vị trí đóng, đảm bảo hệ thống vận hành an toàn.
Van một chiều lá lật thường được chế tạo từ gang, inox hoặc thép carbon, đáp ứng khả năng chịu áp và chống ăn mòn cao. Sản phẩm có dải kích thước phổ biến từ DN15 đến DN300, kết nối dạng mặt bích, ren hoặc wafer, phù hợp với nhiều hệ thống đường ống công nghiệp khác nhau.
Cấu tạo và nguyên lý của van một chiều lá lật
Cấu tạo chi tiết
Cấu tạo của van một chiều lá lật (Swing Check Valve) gồm hai phần chính: thân van và cụm cơ cấu đóng mở, trong đó lá lật là chi tiết đặc trưng giúp nhận biết loại van này. Cụ thể:
Phần thân van
- Được đúc nguyên khối bằng gang, inox hoặc thép carbon, tạo thành khoang lưu thông cho môi chất đi qua.
- Bên ngoài thân có các mặt bích hoặc đầu ren để kết nối trực tiếp với đường ống.
- Phía trên thân là nắp van, được liên kết bằng bulong để có thể tháo ra khi cần kiểm tra hoặc bảo dưỡng.
- Bên trọng tại vị trí cửa van, nhà sản xuất gia công bề mặt làm kín (seat) để ngăn dòng chảy ngược. Seat có thể được tích hợp liền thân hoặc ép thêm vòng đệm kim loại/teflon tùy model nhằm tăng độ kín.
Phần cơ cấu đóng mở:
Gồm lá lật (disc) và trục bản lề (hinge pin). Lá van là một tấm kim loại hình tròn hoặc bán nguyệt, được gắn với trục qua bản lề ở phần trên của thân van. Khi hoạt động, lá van sẽ quay quanh trục bản lề để đóng/ mở dòng chảy lưu chất.
Nguyên lý hoạt động
Khi dòng chất lỏng hoặc hơi đi qua theo chiều thuận, áp lực đẩy lá lật quay lên quanh trục, mở ra một khoảng không cho lưu chất đi qua. Ngược lại, khi áp suất phía trước giảm hoặc dòng đảo chiều, lá van dưới tác dụng của trọng lực và áp lực ngược sẽ quay trở lại vị trí đóng, ép chặt lên seat, ngăn hiện tượng chảy ngược.
Cơ chế quay quanh trục này chính là điểm khác biệt lớn nhất so với các dòng van một chiều chữ ngã hoặc van một chiều dạng đĩa, lò xo.
Ưu điểm nổi bật của van một chiều lá lật
Ưu điểm
Nhờ thiết kế bản lề tự do, van 1 chiều lá lật có nhiều ưu điểm nổi bật hơn so với các loại van một chiều khác. Cụ thể:
- Ít bị tổn thất áp suất do lá van đóng mở theo chuyển động quanh quanh trục, giúp tiết diện dòng chảy bên trong gần như không thay đổi và bị cản trở bởi lò xo hay trục dẫn như van lò xo.
- Thiết kế lá lật giúp van đóng mở êm và ổn định nhờ áp lực dòng chảy, hạn chế va đập mạnh. Khi dòng chảy ngắt, van đóng nhẹ nhàng, không gây hiện tượng sốc áp hay rung đường ống.
- Nhờ cấu tạo đơn giản, không có chi tiết đàn hồi như lò xo nên sản phẩm có độ bền cao, ít hư hỏng, không lo kẹt. Khi cần bảo dưỡng, kỹ sư chỉ cần tháo nắp van là có thể kiểm tra, thay thế lá lật và seat mà không cần dừng toàn bộ hệ thống.
- Đặc biệt với chất liệu đa dạng như gang, thép, inox, kích thước từ DN15-DN300, nối ren, bích hoặc wafer, sản phẩm có thể sử dụng trong nhiều hệ thống khác nhau từ dân dụng đến công nghiệp.
- So với các dòng van một chiều khác, van lá lật có thể hoạt động ổn định trong điều kiện áp suất thay đổi liên tục, giúp bảo vệ bơm, bình chứa và thiết bị phía sau an toàn.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật thì van một chiều lá lật cũng tồn tại một vài nhược điểm dưới đây:
- Van không phù hợp với hệ thống có áp suất thấp hoặc dòng chảy yếu, vì khi đó lá van khó đóng kín hoàn toàn, dễ gây rò rỉ.
- Ngoài ra, do cơ chế đóng mở dựa trên trọng lực nên thời gian phản hồi chậm hơn so với loại có lò xo, có thể khiến dòng chảy bị dội ngược trong những hệ thống có biến động áp suất đột ngột.
Các loại van van một chiều lá lật phổ biến
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng của các hệ thống, các nhà sản xuất đã không ngừng nghiên cứu và cho ra đời các loại van một chiều lá lật với thiết kế đa dạng, chất liệu liệu phong phú. Cụ thể:
Van một chiều lá lật phân theo chất liệu
Về chất liệu, van một chiều lá lật hơi nóng thường được chế tạo từ loại các vật liệu dưới đây:
- Van lá lật gang: Là dòng van sử dụng chất liệu gang xám hoặc gang cầu cho khả năng chịu nhiệt và áp tầm trung, khoảng từ 10-16bar, nhiệt độ 200 độ C. So với các loại van khác, van lá lật gang có giá thành rẻ hơn tuy nhiên ở các môi trường có tính ăn mòn hoặc nhiệt độ cao trên 200 độ C, van không thể hoạt động ổn định.
- Van lá lật thép carbon: Dành cho hệ thống có áp suất và nhiệt độ cao như hơi nóng, dầu hoặc khí nén công nghiệp. Van có khả năng chịu nhiệt lên tới (tới 400°C), bền cơ học cao, nhưng dễ bị rỉ nếu tiếp xúc ẩm, vì vậy thường được sơn epoxy hoặc phủ kẽm bảo vệ.
- Van lá lật inox: Là lựa chọn tối ưu cho môi trường ăn mòn, nước biển, hóa chất hoặc thực phẩm. Inox 304 và 316 đều có khả năng chống gỉ tuyệt vời, chịu được nhiệt cao và tuổi thọ dài.
Van một chiều lá lật phân theo kết nối
Theo kiểu kết nối, van một chiều lá lật được chia thành các loại chính như:
- Van một chiều lá lật nối ren: Là kiểu kết nối phổ biến, chuyên dùng cho các hệ thống đường ống nhỏ kích thước từ DN15 đến DN50. Ưu điểm nổi bật của loại van này là việc lắp đặt dễ dàng thông vặn xoắn các chân ren của van vào đầu ống mà không cần bulong, đai ốc. Ngoài ra, van còn có thiết kế nhỏ gọn, giá thành rẻ. Tuy nhiên so với dạng kết nối bích, dòng van này có khả năng chịu áp lực và độ kín kém hơn.
- Van một chiều lá lật nối bích: Là kiểu van thông dụng trong các hệ thống công nghiệp lớn, kích thước từ DN50 trở lên. Kết nối mặt bích cho phép van có khả năng chịu áp cao, đảm bảo độ kín tuyệt đối trong quá trình vận hành. Hiện tại dòng van này được thiết kế với các tiêu chuẩn mặt bích như JIS, DIN, BS.
- Kết nối Wafer: Dù ít dùng trong hệ thống hơi, nhưng một số model inox hoặc thép vẫn áp dụng kiểu kẹp giữa hai mặt bích (Wafer) nhờ thiết kế mỏng, nhẹ và tiết kiệm không gian. Phù hợp cho các hệ thống nước, hơi hoặc khí có lưu lượng lớn.
Các loại van một chiều lá lật Van Hơi Nóng phân phối
Hiện tại Van Hơi Nóng đang nhập khẩu và phân phối độc quyền các dòng van một chiều lá lật gang, thép, inox, nối ren, nối bích đến từ các thương hiệu nổi tiếng như Wonil – Hàn Quốc, FAF – Thổ Nhĩ Kỳ,… Cam kết 100% là hàng chính hãng, đầy đủ giấy tờ và chính sách bảo hành uy tín.
Tính ứng dụng của van một chiều lá lật
Với độ bền cao, mẫu mã, chất liệu, kết nối và dải kích thước đa dạng, van một chiều lá lật hiện được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống công nghiệp. Cụ thể như:
- Hệ thống hơi nóng và nồi hơi công nghiệp.
- Hệ thống cấp thoát nước sinh hoạt và xử lý nước thải.
- Đường ống dầu, khí nén và gas công nghiệp.
- Hệ thống PCCC và trạm bơm cứu hỏa.
- Hệ thống HVAC, làm mát và điều hòa trung tâm.
- Dây chuyền sản xuất hóa chất, thực phẩm và dược phẩm.
- Đường ống dẫn nước biển hoặc môi trường ăn mòn nhẹ.
So sánh van một chiều lá lật với các loại van một chiều khác
Ngoài van một chiều lá lật thị thường còn rất nhiều kiểu van một chiều khác. Vì vậy để giúp quý khách dễ dàng lựa chọn sản phẩm, Van Hơi Nóng sẽ tổng hợp và so sánh các loại van một chiều dưới đây.
| Tiêu chí kỹ thuật | Van một chiều lá lật | Van một chiều lò xo | Van một chiều bi |
| Nguyên lý hoạt động | Lá van gắn bản lề quay quanh trục, mở khi có áp lực dòng chảy và đóng lại nhờ trọng lực khi dòng đảo chiều. | Đĩa van di chuyển tịnh tiến, ép sát seat nhờ lò xo khi dòng chảy ngược. | Viên bi di chuyển lên xuống trong khoang dẫn, bị áp lực dòng đẩy lên và rơi xuống để đóng kín khi dòng dừng. |
| Hướng lắp đặt | Chủ yếu lắp ngang | Lắp được cả ngang và đứng nhờ lực lò xo hỗ trợ. | Thường lắp theo phương đứng nhưng cũng có thể lắp ngang |
| Tốc độ đóng | Tương đối chậm do phụ thuộc trọng lực → dễ gây búa nước nếu áp suất thay đổi đột ngột. | Rất nhanh nhờ lực hồi của lò xo → hạn chế hiện tượng dội áp. | Trung bình, phụ thuộc vào khối lượng bi và tốc độ dòng chảy. |
| Tổn thất áp suất | Thấp, do tiết diện dòng chảy gần như không bị cản. | Cao hơn do lò xo gây cản trở dòng. | Lưu lượng thường bị thu hẹp tại buồng bi nên gây cũng gây tổn thất áp suất |
| Độ kín khít | Tốt, nhưng có thể rò nhẹ nếu áp suất thấp. | Rất kín nhờ lực ép lò xo. | Tốt, đặc biệt khi dùng bi cao su hoặc PTFE. |
| Hiện tượng búa nước | Dễ xảy ra nếu đóng chậm trong hệ thống lưu lượng lớn. | Hiếm gặp do cơ chế đóng nhanh. | Có thể xảy ra nếu bi rơi xuống nhanh. |
| Độ bền cơ học | Cao, ít chi tiết chuyển động, dễ bảo trì. | Phụ thuộc độ bền lò xo (có thể mòn theo thời gian). | Bền với chất lỏng sạch, nhưng bi dễ mòn nếu có cặn rắn. |
| Khả năng bảo trì | Dễ dàng – chỉ cần tháo nắp trên để kiểm tra lá lật và seat. | Phức tạp hơn do có lò xo bên trong. | Rất dễ, vì cấu tạo đơn giản ít chi tiết. |
| Kích thước phổ biến | DN15 – DN300, phù hợp hệ thống lớn. | DN10 – DN100, dùng cho đường ống nhỏ. | DN15 – DN80, chủ yếu cho đường ống vừa và nhỏ. |
| Mức giá trung bình | Trung bình, phù hợp cho hệ thống công nghiệp. | Nhỉnh hơn do có lò xo và độ kín cao hơn. | Rẻ, nhưng chỉ dùng được cho áp thấp. |
Địa chỉ mua van một chiều lá lật uy tín
Van Hơi Nóng là đơn vị nhập khẩu và phân phối các dòng van một chiều lá lật chính hãng, được nhiều khách hàng tin dùng. Đơn vị hiện là đối tác độc quyền của Wonil, FAF tại Việt Nam và nhiều thương hiệu lớn khác như Soy, ETM, Zetkama,… Cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất với đủ kích cỡ, chất liệu và kiểu kết nối, đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng.
Đặc biệt, khi mua hàng tại Van Hơi Nóng, quý khách sẽ được hỗ trợ giao hàng, vận chuyển nhanh chóng chỉ từ 1-3 ngày. Đi kèm với đó là các chính sách như bảo hành uy tín, tư vấn 24/7, hỗ trợ lắp đặt ngay tại công trình. Với các đơn hàng lớn, chúng tôi còn có chính sách chiết khấu hấp dẫn giúp quý khách hàng vừa tối ưu chi phí vừa chọn được sản phẩm phù hợp.
Nói chung, van một chiều lá lật có cấu trúc đơn giản, dễ vận hành và đa dạng lựa chọn cho hệ thống hơi nóng, nước nóng,… Nhanh tay liên hệ với chúng tôi qua hotline 0978021499 để được tư vấn và báo giá chi tiết về các loại van một chiều lá lật hiện nay.
Ngày cập nhật: 16:49 - 12/12/2025
