Lò hơi là thiết bị không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình sử dụng, việc vận hành đúng quy trình là điều vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, Van Hơi Nóng sẽ giới thiệu chi tiết quy trình vận hành lò hơi, cùng các phương pháp duy trì, bảo dưỡng giúp thiết bị hoạt động ổn định và bền bỉ theo thời gian.
Vận hành lò hơi là gì?
Vận hành lò hơi là quá trình điều khiển và giám sát hoạt động của hệ thống lò hơi nhằm tạo ra hơi nước phục vụ cho sản xuất. Quá trình này bao gồm việc kiểm tra các thông số kỹ thuật, cấp nước, khởi động lò, duy trì áp suất, nhiệt độ ở mức cho phép và xử lý sự cố nếu có.
Quy trình vận hành lò hơi
Quy trình vận hành lò hơi thường gồm các bước sau đây:
Kiểm tra hệ thống lò hơi trước khi vận hành
Trước khi khởi động, người vận hành cần tiến hành kiểm tra toàn diện lò hơi và các thiết bị phụ trợ. Cụ thể:
- Kiểm tra mực nước trong bình chứa và ống thủy để đảm bảo đủ nước cho quá trình sinh hơi.
- Đảm bảo các thiết bị như van an toàn, van xả đáy, van cấp nước, van hơi chính đều đang ở trạng thái hoạt động tốt.
- Hệ thống nhiên liệu (than, dầu, gas, điện…) không bị rò rỉ hoặc hư hỏng.
- Các thiết bị đo lường như áp kế, nhiệt kế, đồng hồ đo mực nước, cảm biến,… hoạt động chính xác.
- Toàn bộ đường ống không bị rò rỉ nước hoặc hơi, tránh nguy cơ mất áp hoặc nguy hiểm khi vận hành.
Khởi động lò hơi
Sau khi quá trình kiểm tra đạt yêu cầu, người vận hành tiến hành khởi động hệ thống lò hơi theo đúng trình tự sau:
- Mở van thông gió và van xả khí để loại bỏ không khí trong nồi.
- Cấp nước vào lò hơi cho đến khi đạt mức quy định.
- Bật hệ thống đốt (hoặc đưa nhiên liệu vào buồng đốt) và theo dõi quá trình gia nhiệt.
- Tăng nhiệt độ và áp suất từ từ, tránh thay đổi đột ngột làm hư hỏng thiết bị.
Vận hành ổn định
Khi lò hơi đã đạt đến áp suất và nhiệt độ yêu cầu sẽ chuyển sang chế độ vận hành ổn định. Ở giai đoạn này, người vận hành cần thực hiện các công việc sau:
- Theo dõi liên tục các thông số vận hành như áp suất, nhiệt độ, mực nước, lưu lượng hơi… thông qua đồng hồ và thiết bị cảm biến để đảm bảo hệ thống hoạt động trong giới hạn cho phép.
- Điều chỉnh van cấp nước và van xả hơi phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế, đảm bảo cung cấp hơi ổn định cho dây chuyền sản xuất.
- Kiểm tra định kỳ tình trạng các thiết bị an toàn như van an toàn, van xả đáy, rơ-le áp suất,… để đảm bảo khả năng phản ứng kịp thời khi có sự cố.
- Quan sát âm thanh và màu sắc của khói thoát (đối với lò đốt nhiên liệu) để phát hiện các dấu hiệu bất thường như cháy không hoàn toàn, cặn bẩn nhiên liệu hoặc thiếu oxy.
- Ghi chép các thông số vận hành theo ca, giúp theo dõi xu hướng hoạt động và phục vụ công tác bảo trì, bảo dưỡng sau này.
Ngừng vận hành
Khi cần tạm dừng hoặc kết thúc ca làm việc, người vận hành phải thực hiện quy trình ngừng lò hơi một cách tuần tự và an toàn như sau:
- Ngắt nguồn cung cấp nhiên liệu hoặc tắt hệ thống đốt, đồng thời dừng cấp điện đối với lò hơi điện.
- Đóng van hơi chính để ngắt hoàn toàn hơi cung cấp ra hệ thống.
- Tiến hành xả áp suất dư trong lò thông qua van xả hoặc van an toàn, tránh để áp lực tích tụ sau khi lò ngừng hoạt động.
- Tắt các thiết bị phụ trợ như bơm cấp nước, quạt gió, hệ thống điều khiển tự động.
- Xả nước trong lò (nếu cần thiết) để vệ sinh hoặc phục vụ bảo trì định kỳ.
Các sự cố khi vận hành lò hơi
Mặc dù đã tuân thủ đầy đủ các bước kiểm tra và vận hành, trong thực tế lò hơi vẫn có thể phát sinh một số sự cố kỹ thuật.
Lò hơi bị cạn nước
Đây là sự cố nghiêm trọng nhất trong vận hành lò hơi. Khi mức nước trong nồi hơi xuống quá thấp, các bề mặt truyền nhiệt sẽ bị quá nhiệt, gây nứt vỡ ống lửa hoặc ống nước, thậm chí dẫn đến nổ lò.
- Nguyên nhân: Có thể là do người vận hành không kiểm tra thường xuyên, cảm biến hoặc ống thủy bị hỏng không hiển thị đúng mực nước, van cấp nước bị kẹt, không hoạt động.
- Giải pháp: Kiểm tra định kỳ ống thủy và cảm biến mực nước thường xuyên, đồng thời trang bị hệ thống cảnh báo tự động và đảm bảo van cấp nước luôn ở tình trạng tốt.
Lò hơi bị tràn nước
Ngược lại với cạn nước, khi nước cấp vượt quá mức cho phép sẽ gây ra hiện tượng tràn nước vào đường ống dẫn hơi. Điều này làm giảm chất lượng hơi, gây ăn mòn thiết bị, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và có thể làm hư hại hệ thống sử dụng hơi phía sau.
- Nguyên nhân: Tràn nước thường xảy ra do phao cấp nước hỏng hoặc kiểm soát mực nước sai lệch.
- Giải pháp: Lắp đặt cảm biến mức nước chính xác và sử dụng van cấp nước chất lượng cao, có cơ chế điều tiết ổn định.
Hư hại ống thủy
Ống thủy lò hơi là thiết bị giúp quan sát mực nước thực tế bên trong lò. Khi bị vỡ hoặc nghẹt, người vận hành dễ đánh giá sai tình trạng nước, dẫn đến thao tác sai gây nguy hiểm.
Giải pháp:
- Dùng ống thủy bằng kính chịu nhiệt, chịu áp lực cao.
- Đồng thời trang bị cụm van kính thủy chuyên dụng có khả năng ngắt dòng khi vỡ.
Hỏng van xả đáy
Van xả đáy là thiết bị giúp loại bỏ cặn bẩn, tạp chất tích tụ trong đáy lò hơi. Khi van bị hỏng hoặc kẹt, cặn không được xả ra ngoài sẽ gây lớp bám trong buồng đốt, làm giảm hiệu suất truyền nhiệt, gây quá nhiệt cục bộ.
Giải pháp:
- Sử dụng van xả đáy bằng thép, inox có khả năng chịu nhiệt tốt.
- Vệ sinh định kỳ theo lịch trình.
Hỏng van nước cấp
Van cấp nước quyết định lưu lượng nước trong lò hơi. Nếu van không mở, nước không được cấp sẽ gây cạn lò; nếu van không đóng, có thể gây tràn.
- Nguyên nhân: Có thể do van bị kẹt bởi cặn bẩn, bị mòn gioăng, rò rỉ hoặc hỏng cuộn coil với van điện từ.
- Giải pháp: Dùng van điện từ cấp nước chất lượng cao. Bảo trì cuộn coil định kỳ, vệ sinh lưới lọc nếu có.
Các thiết bị cần thiết để vận hành lò hơi an toàn
Để lò hơi vận hành ổn định và tránh xảy ra các sự cố nguy hiểm xảy ra, hệ thống cần được trang bị đầy đủ các thiết bị an toàn chuyên dụng. Dưới đây là những thiết bị quan trọng để đảm bảo hệ thống lò hơi không bị quá áp suất.
Van an toàn để đảm bảo áp suất không vượt ngưỡng
Van an toàn là thiết bị bắt buộc trong mọi hệ thống lò hơi, có nhiệm vụ tự động xả áp khi áp suất trong nồi vượt quá giới hạn cho phép. Từ đó ngăn ngừa nguy cơ nổ lò do quá áp, đảm bảo an toàn cho người vận hành và toàn bộ hệ thống. Một số thương hiệu van an toàn nổi tiếng hiện nay có thể kể đến như YNV, Cemka, Tunglung, Zetkama,…
Ống thủy tối để đảm bảo mức nước đạt chuẩn
Ống thủy (hay kính thủy lò hơi) cho phép quan sát trực tiếp mực nước bên trong nồi hơi. Nhờ đó, người vận hành có thể theo dõi và điều chỉnh nước cấp kịp thời, tránh cạn hoặc tràn nước gây nổ lò hơi. Thiết bị này thường được chế tạo từ thủy tinh chịu nhiệt, có cụm van đi kèm để xả cặn hoặc thay thế dễ dàng.
Các loại cảm biến để theo dõi nhiệt độ, áp suất
Thiết bị cảm biến là thiết bị quan trọng giúp người vận hành theo dõi liên tục tình trạng thực tế bên trong lò hơi để phòng ngừa các sự cố nguy hiểm liên quan đến nhiệt độ và áp suất. Hai loại cảm biến phổ biến nhất trong hệ thống lò hơi gồm:
- Cảm biến nhiệt độ: Giám sát nhiệt độ sinh hơi trong lò và cảnh báo khi vượt quá giới hạn cho phép để tránh nguy cơ nứt vỡ hoặc cháy lò.
- Cảm biến áp suất: Theo dõi áp suất hơi trong nồi và đường ống, phát hiện kịp thời hiện tượng tăng áp bất thường để ngăn ngừa sự cố nổ lò.
Khi được tích hợp vào hệ thống điều khiển tự động, các cảm biến này giúp duy trì trạng thái vận hành ổn định, giảm rủi ro và nâng cao độ an toàn cho toàn bộ hệ thống lò hơi.
Van xả đáy – Loại bỏ cặn lắng bảo vệ đáy nồi hơi
Van xả đáy là một trong những thiết bị đảm bảo an toàn cho lò hơi, với nhiệm vụ loại bỏ cặn lắng tích tụ dưới đáy nồi. Từ đó ngăn ngừa nguy cơ ăn mòn, quá nhiệt cục bộ, bảo vệ lò hơi khỏi nguy cơ hư hỏng nghiêm trọng, góp phần duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Hệ thống cấp nước tự động – Duy trì mức nước ổn định
Hệ thống cấp nước tự động gồm phao cơ hoặc cảm biến điện tử và bộ điều khiển, giúp duy trì mức nước ổn định trong nồi hơi mà không cần can thiệp thủ công liên tục. Hệ thống này cũng góp phần ngăn ngừa tình trạng cạn nước hoặc tràn nước, giảm tải cho người vận hành và hạn chế rủi ro do thao tác sai.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến vận hành lò hơi, bao gồm các quy trình vận hành, sự cố thường gặp phải, cách xử lý và bật mí cho bạn các thiết bị giúp vận hành lò hơi an toàn, hiệu quả. Hy vọng bài viết Vanhoinongvn chia sẻ giúp ích cho bạn khi tìm kiếm thông tin về lò hơi. Nếu bạn đang tìm kiếm các thiết bị cho lò hơi, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất.
Ngày cập nhật: 11:23 - 07/08/2025
