Hàng năm, những thiệt hại do nổ lò hơi gây ra là rất lớn, thiệt hại cả người và tài sản. Tuy nhiên, lò hơi đóng vai trò là thiết bị sản xuất và cung cấp hơi nóng nên không thể thiếu trong các hệ thống cần sử dụng hơi nóng. Hãy cùng Van Hơi Nóng khám phá tổng quan về nổ lò hơi, tìm hiểu 4 nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này và cách phòng tránh hiệu quả nhất.
Nổ lò hơi là gì?
Nổ lò hơi là hiện tượng lò hơi không chịu nổi áp suất nội tại do quá nhiệt, quá áp hoặc các thiết bị hư hỏng, gây vỡ lò, ảnh hưởng tính mạng của người vận hành cũng như tài sản xung quanh.
Hiện nay, nổ lò hơi vẫn là một vấn đề báo động trong ngành công nghiệp, đặc biệt là các nhà máy sản xuất có sử dụng lò hơi trong quá trình cung cấp hơi nóng phục vụ quá trình sản xuất. Vụ nổ lò hơi ở Đồng Nai khiến 6 người tử vong, 5 người bị thương nặng như lời chuông cảnh báo về vấn đề an toàn trong quá trình vận hành lò hơi.
4 Nguyên nhân gây nổ lò hơi thường gặp
Thiếu nước
Nước trong lò hơi có vai trò rất quan trọng. Nó là lớp cách nhiệt, bảo vệ vách ngăn kim loại khỏi nhiệt độ cao. Khi nước giảm, các tấm kim loại tiếp xúc với nhiệt độ cao gây ra hiện tượng nóng chảy, biến dạng, cuối cùng là phát nổ.
Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu nước trong lò như:
- Bơm cấp nước hoặc thiết bị kiểm soát mực nước bị hỏng. Dẫn đến việc truyền tín hiệu về hệ thống sai.
- Lượng nước trong bể cấp thấp, dẫn đến không đủ nước để nạp vào lò.
- Khi phát hiện ra hiện tượng cạn nước, nếu người vận hành không biết cách xử lý, bơm nước vào lò sẽ khiến áp suất tăng cao, gây ra cháy nổi.
Quá áp
Nguyên nhân gây nổ lò hơi tiếp theo là do quá áp. Khi áp suất trong lò vượt ngưỡng cho phép, có thể gây ra hiện tượng vỡ lò. Một số nguyên nhân gây ra tình trạng quá áp như:
- Van an toàn bị hỏng: Van an toàn có nhiệm vụ xả hơi khi áp suất cao hơn cài đặt. Khi van an toàn hỏng, áp suất trong lò hơi vượt ngưỡng chịu đựng của ống, vách kim loại và mối hàn. Ống có thể bị phình, nứt, nối hàn giãn, gây ra cháy nổ.
- Tăng áp nhanh chóng: Nếu cường độ cháy tăng mạnh, không kiểm soát, hơi nước tạo ra tăng nhanh, sẽ dẫn đến việc tăng áp không kiểm soát.
Ngoài ra tình trạng quá áp còn có thể xảy ra do cấp quá nhiều nghiên liệu khiến lượng hơi sinh ra quá mức và gây nổ lò. Vì thế, khi lắp đặt hệ thống lò hơi, hãy sử dụng các thiết bị an toàn cho lò hơi để đảm bảo không xảy ra tình trạng quá áp mất kiểm soát!
Quá nhiệt
Quá nhiệt là một trong những nguyên nhân chính gây ra hiện tượng cháy nổ lò hơi. Khi nhiệt độ trong lò vượt mức cho phép, áp suất sẽ tăng, gây ra hiện tượng cháy nổ. Một số nguyên nhân khiến cho lò hơi quá nhiệt phải kể đến như:
- Lệch dòng khói cục bộ khiến cho một vài nhóm ống bị đốt quá mức, phát nổ.
- Lớp cáu cặn lâu ngày không được xử lý bám vào bao hơi, thân lò làm giảm sự truyền nhiệt, dẫn đến quá nhiệt cục bộ tại vị trí đó.
- Sốc nhiệt sau sự cố lò hơi cạn nước, một số ống sinh hơi quá nhiệt hoặc bị khô. Khi cấp nước vào, ống bị làm lạnh đột ngột, gây ra hư hỏng, thậm chí phát nổ.
Tính toán sai
Tính toán sai trong quá trình vận hành cũng là nguyên nhân gây nổ lò hơi. Các lỗi này có thể kể đến như:
- Sai lầm trong thiết kế: Tính sai kích thước, công suất, khả năng chịu áp lực của lò, dẫn đến hiện tượng quá nhiệt, quá áp.
- Chọn nhiên liệu sai: Việc chọn nhiên liệu không phù hợp có thể tạo ra lượng nhiệt lớn hơn khả năng chịu đựng của lò, gây ra nguy cơ cháy nổ.
- Sai số trong quá trình tính toán: Nếu dữ liệu đầu vào áp suất, nhiệt độ, dung dịch không được đo lường chính xác cũng sẽ gây ra hiện tượng cháy nổ khi vận hành.
Làm thế nào để hạn chế tình trạng nổ lò hơi diễn ra?
Để giảm nguy cơ nổ lò hơi, các biện pháp phòng tránh cần được thực hiện nghiêm túc. Dưới đây là một số biện pháp hữu hiệu:
Đảm bảo nguồn nước đầu vào
Nước sử dụng cho lò hơi phải được xử lý hóa chất, đi qua hệ thống làm mềm loại bỏ cáu cặn. Điều này sẽ giúp duy trì hiệu suất hoạt động của lò, giảm nguy cơ hỏng hóc.
Ngoài ra, để hệ thống lò hơi hoạt động hiệu quả doanh nghiệp cần phải đảm bảo cung cấp nước trong lò hơi đầy đủ.
Bảo trì bảo dưỡng định kỳ
Lò hơi cần được bảo trì, bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hoạt động bình thường. Cảm biến và các thiết bị liên quan đến đo áp suất, nhiệt độ, mức nước, van an toàn cũng cần được kiểm tra thường xuyên để kịp thời phát hiện hư hỏng và ngăn chặn sự cố xảy ra. Các doanh nghiệp cũng cần định kỳ hàng tháo các mặt bích, ống góp vệ sinh theo hướng dẫn đơn vị cung cấp; tránh tình trạng cáu bẩn, tắc ống trao nhiệt.
Lắp hệ thống cảnh báo sớm
Hệ thống cảnh báo sớm giúp phát hiện dấu hiệu bất thường như quá nhiệt, thiếu nước, áp suất vượt mức cho phép. Khi nhận tín hiệu cảnh báo, người vận hành có thể kịp thời dừng hoạt động của lò hơi, kiểm tra và khắc phục sự cố.
Đào tạo người vận hành
Người vận hành đóng vai trò then chốt giúp cho hệ thống hoạt động hiệu quả, an toàn. Vì vậy, các doanh nghiệp cần có kế hoạch đào tạo cho người lao động quy trình an toàn cũng như cách xử lý khi gặp sự cố.
Dùng van an toàn hơi nóng – ”Người gác cửa” bảo vệ lò hơi của bạn
Ngoài các biện pháp kể trên, để tránh được thảm họa nổ lò hơi như ở Đồng Nai thì việc gắn van an toàn hơi nóng là điều vô cùng cần thiết. Thiết bị này hoạt động như người gác cổng, giúp bảo vệ lò hơi khỏi các sự cố quá áp. Cụ thể:
- Xả áp tức thời: Khi áp lực quá cao, van tự động mở để giảm áp lực, ngăn chặn hiện tượng quá áp xảy ra.
- Bảo vệ toàn diện: Hạn chế tối đa tổn hại đến hệ thống và bảo vệ tính mạng người vận hành.
- Giải quyết sự cố liên hoàn: Khi hơi nóng được kiểm soát hiệu quả, nguy cơ cháy nổ do quá nhiệt hoặc thiếu nước cũng được giảm thiểu đáng kể.
Như vậy, có nhiều nguyên nhân dẫn tới nổ lò hơi. Việc phát hiện kịp thời và kiểm soát đúng cách sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra hiện tượng nổ lò hơi. Đầu tư vào một hệ thống chất lượng sẽ giúp bảo vệ tối ưu cho người và tài sản. Nếu bạn cần tư vấn giải pháp van công nghiệp và thiết bị an toàn cho hệ thống lò hơi, hãy liên hệ ngay với Van Hơi Nóng qua hotline 0978021499 để nhận hỗ trợ nhanh nhất.
Tham khảo ngay:
- Các loại van an toàn thông dụng trong hệ thống hơi nóng
- Cách chọn van an toàn hơi nóng phù hợp với hệ thống của bạn
Ngày cập nhật: 13:55 - 10/09/2025
