Ký hiệu van cầu là một trong những yếu tố quan trọng giúp kỹ sư và người vận hành hệ thống dễ dàng nhận biết, kiểm soát thiết bị trong bản vẽ kỹ thuật hoặc sơ đồ công nghiệp. Trong bài viết này, Van Hơi Nóng sẽ giúp bạn tổng kết chi tiết các loại ký hiệu van cầu phổ biến hiện nay.
Ký hiệu van cầu là gì?
Ký hiệu van cầu là hình biểu tượng dùng để thể hiện van cầu trong các bản vẽ kỹ thuật, đặc biệt là sơ đồ đường ống công nghệ (P&ID). Việc hiểu rõ các ký hiệu này không chỉ hỗ trợ quá trình đọc và thiết kế bản vẽ nhanh chóng mà còn đảm bảo lựa chọn đúng thiết bị trong quá trình thi công, vận hành, bảo trì, giảm thiểu sai sót kỹ thuật và tiết kiệm đáng kể thời gian tra cứu.
Ký hiệu van cầu trong bản vẽ (P&ID Symbol)
Trên bản vẽ P&ID, van cầu thường được thể hiện bằng hai hình tam giác đối đỉnh, đặt trên trục đường ống, ở giữa là một đường thẳng ngang – tượng trưng cho phần đĩa van chặn dòng.
Cấu trúc ký hiệu van cầu gồm:
- Hai hình tam giác: đại diện cho hướng dòng chảy đi vào và đi ra.
- Đường ngang ở giữa: biểu thị cơ cấu điều tiết – đĩa van có thể nâng lên hoặc hạ xuống để đóng/mở dòng chảy.
Ký hiệu van cầu trong hệ thống chia theo kiểu lắp đặt
Trong thực tế lắp đặt, van cầu có nhiều kiểu kết nối khác nhau, được thể hiện rõ ràng bằng ký hiệu trong hệ thống đường ống. Cụ thể:
Van cầu kết nối hàn
Ký hiệu van cầu nối hàn không có khác biệt so với ký hiệu các loại van cầu chung trong bản vẽ P&ID. Cũng gồm 2 hình tam giác đối đầu, ở giữa là một chấm tròn biểu tượng thân van. Hai đoạn thẳng hai bên nồi liền với chấm tròn giữa thể hiện van được hàn trực tiếp vào ống.
Van cầu kết nối mặt bích
Tương tự van cầu nối hàn. Tuy nhiên, để thể hiện phần kết nối mặt bích có thể tháo rời, ở hai đầu của ký hiệu van được thêm 2 đường gạch thẳng song song thể hiện mặt bích.
Van cầu kết nối socket
Ký hiệu này vẫn giữ hình ảnh cơ bản của van cầu với hai hình tam giác đối đầu và một chấm tròn ở giữa thân van. Tuy nhiên, để biểu thị kiểu kết nối hàn lồng (socket), ở hai đầu của ký hiệu van, người ta bổ sung thêm hai đường gạch thẳng vuông góc với đường trục chính của đường ống.
Ký hiệu van cầu trong hệ thống chia theo hình thức điều khiển
- Van cầu điều khiển khí nén: Tương tự ký hiệu các loại van cầu cơ bản nhưng có thêm hình bán nguyệt bên trên, nối với thân van bởi một đường thẳng vuông góc, biểu thị cho bộ điều khiển khí nén.
- Van cầu điều khiển điện: Ký hiệu đi kèm thêm hình chữ nhật nhỏ phía trên, bên trong có chữ M (Motor) biểu thị cho mô tơ điện vận hành van.
- Van cầu điều khiển thủy lực: Ký hiệu tương tự như van cầu điều khiển điện. Tuy nhiên chữ M trong hình chữ nhật được thay bằng chữ H (Hydraulic) đại diện cho bộ truyền động thủy lực.
Ký hiệu của van cầu góc
- Van cầu góc: Về cơ bản, nó vẫn giữ hình ảnh của hai hình tam giác đối đầu. Tuy nhiên, toàn bộ ký hiệu này không nằm trên một đường thẳng mà được bẻ cong một góc 90 độ, tạo thành góc vuông.
- Van cầu góc điều khiển khí nén: Ký hiệu van cầu điều khiển khí nén được tạo thành từ ký hiệu cơ bản của van cầu góc kết hợp biểu tượng bộ truyền động khí nén. Đó là một hình bán nguyệt hoặc hình vòng cung úp xuống ở giữa thân van (vị trí hai tam giác giao nhau).
- Van cầu góc điều khiển điện: Ký hiệu van cầu góc điều khiển điện cũng tương tự, sử dụng ký hiệu các loại van cầu góc cơ bản kết hợp với bộ truyền động điện được ký hiệu là hình chữ nhật có chữ M nằm trong.
Trên đây là các loại ký hiệu van cầu thường gặp trong hệ thống. Việc hiểu rõ các ký hiệu này không chỉ giúp kỹ sư đọc bản vẽ chính xác mà còn là yếu tố then chốt để vận hành vệ thống hiệu quả và an toàn hơn. Hy vọng với những thông tin mà Van Hơi Nóng cung cấp, bạn đã có thể nhận biết và phân biệt đúng các loại van cầu trong bản vẽ P&ID. Trường hợp cần tư vấn thêm về sản phẩm vui lòng liên hệ Hotline 0978 021 499 để được hỗ trợ.
Tham khảo thêm:
- Ký hiệu van an toàn trong P&ID
- Các ký hiệu van điện từ thường gặp trong P&ID
Ngày cập nhật: 16:20 - 30/06/2025
