Để van cầu hơi nóng hoạt động ổn định, an toàn, việc bảo trì định kỳ là điều không thể bỏ qua. Bài viết dưới đây, Van Hơi Nóng sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình, các bước và những lưu ý quan trọng khi bảo trì van cầu hơi nóng để giúp tối ưu hiệu suất và giảm thiểu chi phí sữa chữa lâu dài.
Tại sao cần bảo trì van cầu hơi nóng?
Van cầu hơi nóng là thiết bị điều tiết và kiểm soát lưu lượng dòng chảy trong hệ thống hơi công nghiệp. Do phải làm việc liên tục trong môi trường khắc nghiệt như nhiệt độ, áp suất cao hoặc các lưu chất có tính ăn mòn nên các vấn đề thường gặp của van cầu như rò rỉ, kẹt cứng hoặc bị mài mòn sau một thời gian sử dụng sẽ làm ảnh hưởng tới hiệu suất và tuổi thọ van. Vì vậy việc kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ là điều hết sức quan trọng nhằm đảm bảo van hoạt động ổn định, chính xác và an toàn.
Bảo trì van cầu hơi nóng không chỉ giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực như:
- Kéo dài tuổi thọ van và thiết bị trong hệ thống.
- Giảm thiểu rủi ro về an toàn.
- Tối ưu hiệu suất vận hành.
- Tiết kiệm chi phí sửa chữa và bảo trì về lâu dài.
Hướng dẫn kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng van cầu chính xác
Chuẩn bị trước khi tiến hành bảo trì van cầu hơi nóng
Để việc bảo trì van cầu hơi nóng diễn ra thuận lợi, ta cần chuẩn bị các việc dưới đây.
- Ngắt hệ thống, xả hết áp suất trong đường ống và tiến hành làm mát (nếu cần) để đảm bảo an toàn cho người thực hiện.
- Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ kỹ cần thiết như cờ lê, mỏ lết, tua vít, bàn chải thép, giẻ lau, dầu bôi trơn và các vật tư thay thế nếu cần (gioăng, đệm, phụ kiện…).
- Trang bị găng tay, kính bảo hộ, quần áo bảo hộ và các thiết bị an toàn cần thiết để tránh rủi ro khi thao tác.
- Tham khảo tài liệu của nhà sản xuất để nắm được cấu tạo, các điểm cần lưu ý và thông số kỹ thuật của van.
Tháo van ra khỏi hệ thống
Sau khi đã chuẩn bị xong các dụng cụ cần thiết ta sẽ tiến hành tháo van cầu ra khỏi hệ thống. Lưu ý quá trình tháo lắp cần đảm bảo:
- Hệ thống không còn áp lực, các thiết bị trên đường ống cần được đóng đúng cách, đảm bảo môi trường làm việc đã an toàn.
- Đánh dấu vị trí lắp đặt và hướng dòng chảy trước khi tháo để dễ dàng lắp lại đúng cách sau khi bảo trì van cầu hơi nóng.
- Sử dụng dụng cụ phù hợp để tháo bu lông, đai ốc, thao tác cẩn thận để không hỏng ren hoặc mặt bích kết nối.
Tiến hành kiểm tra bên ngoài van cầu
Tiến hành quan sát và đánh giá các dấu hiệu bên ngoài:
- Thân van: Kiểm tra xem có dấu hiệu nứt, rỉ sét, biến dạng hoặc hư hỏng do va đập.
- Các mối nối, bu lông, đai ốc: Xem có bị lỏng, ăn mòn hay gãy vỡ không.
- Gioăng, đệm, bộ phận làm kín: Đánh giá lại độ đàn hồi, kiểm tra xem có bị ăn mòn, nứt rách hoặc biến dạng để thay thế kịp thời.
- Trục van cầu: Kiểm tra lại chuyển động, làm sạch và bôi trơn để tránh kẹt cứng đặc biệt ở các điểm tiếp xúc dễ bám bụi bẩn.
Tháo rời và kiểm tra các bộ phận bên trong van cầu
Sau khi kiểm tra bên ngoài, tiến hành mở van để kiểm tra kỹ bên trong.
- Kiểm tra các bộ phận như đĩa van, ghế van, trục van xem có dấu hiệu mòn, xước, vỡ hoặc biến dạng không. Đặc biệt lưu ý các bề mặt làm kín để đảm bảo không bị hư hỏng gây rò rỉ. Nếu phát hiện các chi tiết hư hỏng, cần thay thế hoặc sửa chữa kịp thời để duy trì hiệu suất và tuổi thọ của van cầu.
- Sử dụng chổi sắt mềm hoặc dung dịch vệ sinh công nghiệp để loại bỏ cặn bẩn, dầu mỡ và rỉ sét tích tụ lâu ngày. Với các chi tiết nhỏ, có thể dùng bàn chải và khăn mềm để làm sạch kỹ lưỡng, tránh làm trầy xước bề mặt.
- Tiến hành bôi trơn những vị trí tiếp xúc và chuyển động như trục ty, ren xoay để van vận hành trơn tru.
- Sau đó lắp van trở lại hệ thống theo đúng thứ tự kỹ thuật, siết chặt các ốc, bu lông.
Xem thêm: Cách lắp đặt van cầu hơi nóng đúng kỹ thuật!
Kiểm tra sau bảo trì
Sau khi hoàn tất quá trình bảo trì, cần cho lưu chất chạy thử qua van để kiểm tra khả năng đóng/mở linh hoạt và độ kín của các mối nối.
- Nếu van hoạt động trơn tru, không phát sinh rò rỉ hay tiếng động lạ, có thể đưa vào vận hành chính thức.
- Ngược lại nếu phát hiện rò rỉ tại các mối nối, cần kiểm tra lại gioăng, mặt bích và siết chặt các bulong để đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống. Tuyệt đối không được đưa van vào sử dụng khi vẫn còn lỗi, vì có thể ảnh hưởng đến toàn hệ thống và gây ra sự cố nghiêm trọng.
Bao lâu thì nên bảo trì van cầu hơi nóng 1 lần?
Thời gian bảo trì van cầu hơi nóng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất liệu van, môi trường làm việc và tần suất vận hành.
- Theo khuyến nghị, định kỳ 3-6 tháng 1 lần nên tiến hành bảo trì van cầu hơi nóng với các hệ thống hoạt động liên tục hoặc áp suất, nhiệt độ cao.
- Với hệ thống vận hành ổn định, ít bụi bẩn, hoặc điều kiện làm việc không khắc nghiệt có thể tiến hành vệ sinh 6-12 tháng một lần.
- Ngoài các trường hợp bảo dưỡng định kỳ thì khi van cầu có các dấu hiệu bất thường như đóng/ mở khó, rò rỉ lưu chất, tiếng ồn lạ thì cần kiểm tra, bảo trì ngay, không cần chờ đến chu kỳ định kì.
Những lưu ý khi bảo trì, bảo dưỡng van cầu
Quá trình bảo trì, bảo dưỡng van cầu bạn nên lưu ý những vấn đề sau để đảm bảo an toàn.
- Tùy theo mức độ sử dụng và môi trường làm việc, nên thực hiện bảo trì mỗi 6–12 tháng để đảm bảo thiết bị luôn hoạt động tốt.
- Trước khi bảo trì van cầu hơi nóng, cần đảm bảo đường ống không còn áp lực và nhiệt độ đã giảm xuống mức an toàn. Điều này giúp tránh nguy cơ bỏng, rò rỉ hoặc tai nạn lao động.
- Luôn sử dụng găng tay, kính bảo hộ, quần áo chuyên dụng và dụng cụ đúng kỹ thuật (cờ lê, tua vít, chổi sắt, dầu bôi trơn…) để đảm bảo an toàn.
- Trước khi tháo van khỏi hệ thống, nên đánh dấu chiều dòng chảy và vị trí lắp đặt để tránh lắp sai khi lắp lại sau bảo trì.
- Không dùng lực mạnh hoặc dụng cụ sai cách khi tháo lắp để tránh hỏng ren, gãy bu lông hoặc nứt thân van.
- Kiểm tra kỹ cả bên ngoài và bên trong van.
- Nếu gioăng hoặc bộ phận làm kín có dấu hiệu nứt, biến dạng, mất độ đàn hồi – cần thay mới hoàn toàn để tránh rò rỉ.
- Ưu tiên sử dụng phụ kiện chính hãng khi thay thế để đảm bảo độ kín và độ bền lâu dài.
- Ghi chép lại thời điểm, tình trạng và các thao tác đã thực hiện trong mỗi lần bảo trì để dễ dàng theo dõi và có kế hoạch thay thế phù hợp.
- Sau khi bảo trì van cầu hơi nóng, cần cho dòng chảy thử nghiệm để kiểm tra độ kín, khả năng đóng/mở và độ ổn định trước khi đưa vào vận hành chính thức.
Nói chung, bảo trì van cầu hơi nóng không chỉ đơn thuần là việc làm sạch hay kiểm tra định kỳ mà còn là bước quan trọng giúp các doanh nghiệp duy trì hệ thống vận hành tối ưu, tránh các rủi ro không mong muốn. Vì vậy hãy nhớ kiểm tra, vệ sinh thường xuyên 6-12 tháng 1 lần theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Ngày cập nhật: 16:19 - 30/06/2025
