Trên thị trường hiện nay có nhiều loại van an toàn khác nhau, phân loại theo cấu tạo, môi trường sử dụng, chất liệu. Theo đó, việc lựa chọn đúng loại van phù hợp với hệ thống không chỉ giúp đảm bảo an toàn vận hành, mà còn tối ưu hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Vậy bạn có biết các loại van an toàn phổ biến? Hãy cùng Vanhoinongvn tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Tổng quan về van an toàn
Van an toàn là một trong những thiết bị bảo vệ quan trọng trong các hệ thống đường ống công nghiệp. Với chức năng xả áp suất dư thừa khi hệ thống vượt quá mức cho phép, giúp ngăn ngừa nguy cơ nổ, hư hỏng thiết bị và đảm bảo an toàn tối đa khi vận hành.
Van an toàn được ứng dụng rộng rãi trong các ngành hơi nóng, khí nén, dầu khí, hóa chất, PCCC,…Với đa dạng kích cỡ, chất liệu, mẫu mã đáp ứng tốt mọi nhu cầu, hệ thống. Đặc biệt, loại van này có cơ chế vận hành tự động nên rất tiện lợi. Cụ thể, khi áp suất vượt ngưỡng cài đặt, van sẽ tự xả áp ra ngoài, khi mức áp suất cân bằng tự động đóng lại đưa hệ thống về trạng thái ổn định.
Các loại van an toàn thông dụng, phổ biến
Van an toàn rất đa dạng và được phân thành nhiều loại khác nhau dựa theo các đặc tính của sản phẩm. Để khám phá chi tiết từng loại, hãy xem cụ thể các cách phân loại dưới đây:
Phân loại theo chất liệu
Chất liệu chế tạo van được quyết định bởi môi trường ứng dụng. Tùy thuộc yêu cầu của hệ thống, các môi trường làm việc mà các loại van an toàn có thể được làm từ đồng, inox, gang hay thép.
- Van an toàn inox
Van an toàn inox là loại van được chế tạo từ chất liệu inox cao cấp 304 hoặc inox 316 có khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt và chịu áp suất cao. Nhờ chất liệu inox, van có độ bền vượt trội, phù hợp sử dụng trong các môi trường hóa chất, dầu khí và hơi nóng.
Cụ thể, inox 304 có tính chống gỉ tốt, thích hợp cho hệ thống nước và khí nén, trong khi đó inox 316 có khả năng chống ăn mòn cao hơn nên chuyên dùng cho môi trường có hóa chất mạnh hoặc nước biển. Với thiết kế chắc chắn, các loại van an toàn inox là lựa chọn lý tưởng cho các hệ thống yêu cầu tính ổn định, tuổi thọ cao và độ an toàn tuyệt đối.
- Van an toàn gang
Van an toàn gang được sản xuất toàn thân bằng vật liệu gang xám hoặc gang dẻo, ty & đĩa van inox 304. Ưu điểm nổi bật của các loại van an toàn này là độ bền cao, khả năng chịu lực tốt và giá thành hợp lý. Đặc biệt gang có đặc tính hấp thụ rung động, giúp giảm tiếng ồn và bảo vệ hệ thống đường ống khỏi tác động cơ học.
Hiện nay, van an toàn gang thường được sử dụng trong các hệ thống có áp suất trung bình như nước, khí nén, hơi nóng và PCCC…Nhược điểm duy nhất của dòng van an toàn gang là dễ giòn hơn so với van an toàn inox hoặc đồng, do đó khi sử dụng cần lưu ý đến nhiệt độ, áp suất hoạt động.
- Van an toàn đồng
Van an toàn đồng được chế tạo từ hợp kim đồng (đồng thau), có ưu điểm chống ăn mòn, dẫn nhiệt và dẫn điện tốt, đồng thời chịu được áp suất vừa phải. Nhờ đặc tính kháng oxy hóa và ít bị gỉ sét, loại van này thường được sử dụng trong các hệ thống hơi nóng, nước sạch, khí nén, gas và dầu nhẹ.
Bên cạnh đó, các loại van an toàn đồng cũng được thiết kế kích cỡ nhỏ nên có trọng lượng nhẹ, dễ lắp đặt và bảo trì, giúp tối ưu chi phí vận hành. Tuy nhiên, so với inox hay gang, van an toàn bằng đồng có độ bền cơ học kém hơn và không phù hợp với môi trường nhiệt độ, áp suất quá cao.
- Van an toàn thép
Đây là dòng van được làm từ thép WCB, có độ bền cao, chịu nhiệt và áp lực rất tốt. Vậy nên, các loại van an toàn thép có khả năng chịu nhiệt lên tới 450 độ C, đáp ứng tốt các yêu cầu của hệ thống hơi nóng hay các ứng dụng yêu cầu chịu nhiệt cao.
Van được kết nối van vào đường ống dạng ren hoặc lắp bích, đảm bảo độ chắc chắn, bảo vệ hệ thống đường ống và thiết bị công nghiệp khỏi tình trạng quá áp, nhờ khả năng tự động xả áp khi áp suất vượt ngưỡng cho phép. Van an toàn thép thường được ứng dụng trong các nhà máy nhiệt điện, nhà máy lọc dầu, và các ngành công nghiệp nặng yêu cầu độ bền và an toàn tuyệt đối.
Phân loại theo kiểu kết nối
Kiểu kết nối phổ biến của các loại van an toàn hiện nay là kết nối dạng ren hoặc lắp bích theo tiêu chuẩn. Tùy thuộc từng ứng dụng cụ thể mà sử dụng kiểu kết nối van an toàn khác nhau. Cụ thể:
- Van an toàn nối ren: Được thiết kế dạng ren trong hoặc ren ngoài với ưu điểm là giá thành thấp, lắp đặt dễ dàng, linh hoạt và thuận tiện cho việc bảo trì. Thiết kết này được sử dụng phổ biến cho các hệ thống có kích thước nhỏ (DN15 – DN50), áp suất trung bình. Điển hình là các hệ thống dân dụng hay các hệ thống công nghiệp áp lực không quá cao.
- Van an toàn lắp bích: Được thiết kế mặt bích theo tiêu chuẩn (phổ biến là chuẩn DIN, JIS), kết nối với đường ống có mặt bích bằng bulong, đai ốc. Thiết kế này cho phép van hoạt động được trong các hệ thống áp lực cao mà không lo rò rỉ lưu chất. Tuy nhiên, van mặt bích yêu cầu không gian lắp đặt lớn hơn và có giá thành cao hơn so với dạng nối ren.
Phân loại theo thiết kế
Một đặc điểm dùng để phân loại các loại van an toàn chính là thiết kế tay giật hoặc không. Cụ thể:
- Van an toàn có tay giật: Được thiết kế thêm bộ phận tay giật ở phía trên đầu thân van giúp người vận hành có thể xả áp thủ công khi chưa đến mức giới hạn. Loại van này có thể xả tự động hoặc xả thủ công theo ý muốn nên giúp người vận hành chủ động hơn trong việc kiểm soát áp suất, phù hợp với hệ thống cần can thiệp từ con người.
- Van an toàn không tay giật: Chỉ có thể xả áp tự động khi vượt ngưỡng áp suất cài đặt. Loại van này giảm thiểu tác động từ con người, giúp duy trì áp suất ổn định trong quá trình vận hành.
Phân loại theo môi trường sử dụng
Với mỗi môi trường làm việc, các loại van an toàn sẽ có những đặc điểm chung như vật liệu chịu nhiệt sử dụng trong các môi trường nhiệt độ cao, hay các hệ thống thông thường có thể ứng dụng linh hoạt nhiều loại van khác nhau.
- Van an toàn hơi nóng: Chuyên dụng trong các hệ thống hơi nước, lò hơi, đường ống dẫn hơi. Các loại van an toàn hơi nóng được chế tạo từ gang, thép, đồng hoặc inox có khả năng chịu được nhiệt độ cao và áp suất lớn trong thời gian dài.
- Van an toàn khí nén: Phổ biến trong các hệ thống khí nén, máy nén khí, đường ống dẫn khí, bình chứa khí… Van có thiết kế nhỏ gọn, độ nhạy cao, phản ứng nhanh khi áp suất vượt mức cho phép, đảm bảo xả áp kịp thời để bảo vệ hệ thống.
- Van an toàn nước: Là dòng van được sản xuất chuyên dụng cho hệ thống đường ống nước, máy bơm, bồn chứa và hệ thống cấp nước. Với các hệ thống nước, bạn còn có lựa chọn van an toàn trực tiếp hoặc van an toàn gián tiếp, tùy thuộc vào lưu lượng dòng chảy để lựa chọn.
Như vậy, có nhiều cách phân loại các loại van an toàn. Trên đây là chia sẻ của Vanhoinongvn về một vài cách phân loại điển hình, hy vọng chúng giúp ích cho bạn khi tìm hiểu về sản phẩm. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về các loại van an toàn, hãy liên hệ trực tiếp với Vanhoinongvn để được hỗ trợ nhanh nhất.
Ngày cập nhật: 11:06 - 24/05/2025
